ترمیم زخم دیابتی (عوامل اختلال و روش های موٍثر)

اختلال در ترمیم زخم

زخم عبارت است از اختلال در ساختار و عملکرد طبیعی پوست و بافت نرم زیرین آن. زخم های حاد در افراد عادی و سالم، طی یک رویداد فیزیولوژیکی، بهبود می یابند.
اگر مشکلی در روند طبیعی زخم به وجود بیاید، ابتدا باید بیماری‌های زمینه‌ای و اختلال هایی را بررسی کرد که در مختل کردن ترمیم زخم در بدن نقش دارند. برای مثال:
ایسکمی بافت موضعی و نوروپاتی می‌توانند روند بهبود زخم می‌تواند نقش داشته باشد. معمولاً این دو باعث اختلال در فاز هموستاژ(جلوگیری از خونریزی) می شوند.

فازهای بهبود زخم:

  • هموستاز (جلوگیری از خونریزی)
  • التهاب
  • تکثیر
  • بازسازی

عوامل اختلال در ترمیم زخم

عوامل خطر مرتبط با اختلال در ترمیم زخم، که باعث ایجاد زخم های مزمن می شوند عبارتند از:

عفونت زخم

وجود عفونت، باعث اختلال در روند بهبود زخم می شود. در روند طبیعی بهبود زخم، باکتری ها باعث اختلال در فاز التهابی می‌شوند. همچنین عفونت منجر به مرگ سلولی می‌شود، از رشد بافت جدید جلوگیری می‌کند و در آخر منجر به ایجاد نکروز در زخم می شود. خود بافت نکروز (سلول های مرده) به محلی برای تجمع و تکثیر باکتری ها تبدیل می شود.

عفونت محل جراحی

عفونت محل جراحی (SSI)، توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده، به این صورت تعریف شده است که:
در محل برش جراحی یا نزدیک آن، در عرض 30 روز پس از عمل، و یا در جراحی هایی که پروتز در جراحی کاشته شده باشد، عرض 90 روز رخ می دهد. عفونت محل جراحی، معمولاً سطحی هستند و به صورت موضعی در محل برش رخ می‌دهند ولی می‌توانند گسترش یابند.
بیشتر بخوانید : درمان زخم پای دیابتی

عفونت زخم سوختگی

سوختگی پوست معمولاً با سرکوب همزمان سیستم ایمنی همراه است که می تواند فرد آسیب دیده را در معرض خطر بیشتری برای عفونت قرار دهد.
استعمال دخانیات و درمان جایگزین نیکوتین، سیگار کشیدن با پیامدهای جبران ناپذیری همراه است به‌خصوص پس از جراحی امکان عفونت محل جراحی و ریه را افزایش می دهد.
تاثیر مخرب سیگار روی انقباض عروق است که باعث ایسکمی نسبی بافت‌ می‌شود و در روند بهبود زخم، اختلال ایجاد می کند.

پیری

پوست از فرآیندهای پیچیده پیری مستثنی نیست. اعصاب پوستی و عروق خونی با افزایش سن، علاوه بر اینکه نازک می‌شوند و کارایی خود را نیز از دست می دهند.
کاهش تدریجی کلاژن و کاهش توانایی تولید کلاژن با افزایش سن، بیشتر می شود. این تغییرات فیزیولوژیکی، با افزایش سن در مختل شدن روند ترمیم زخم در افراد مسن، تاثیرگزار است.

سوء تغذیه

اگرچه شواهد کافی مبنی بر اینکه مکمل های غذایی به بهبود زخم کمک می کند وجود ندارد، تغذیه کافی برای پیشگیری از ایجاد زخم های مزمن، ضروری است.

بی‌حرکتی

بیمارانی که به دلیل عارضه‌های نخاعی، در معرض بی تحرکی های طولانی قرار می گیرند، در معرض افزایش خطر ابتلا به زخم های مزمن هستند.
زخم های این بیماران معمولاً زخم‌های فشاری هستند که ظاهر شبیه زخم‌های نوروپاتیک دارند. این زخمها معمولاً در نواحی برجسته استخوانی مانند ساکروم، زانو، مالئول مچ پا و پاشنه پا ایجاد می شوند.

سرکوب کننده سیستم ایمنی

هر بیمار که تحت درمان بیماری سرکوب کننده سیستم ایمنی است در معرض افزایش خطر ابتلا به زخم های مزمن است.
فاز التهابی ترمیم زخم ممکن است در بیمارانی که سرکوب طولانی مدت سیستم ایمنی دارند کمرنگ شود، مانند مواردی که در درمان بیماران پیوندی و بیماران HIV استفاده می شود.

شیمی درمانی

تجویز شیمی درمانی ممکن است اثر مضری بر بهبود زخم داشته باشد، به ویژه به دلیل اثرات مستقیم یا غیر مستقیم آن بر اندوتلیال عروقی.
علاوه بر این، یکی از عوارض شیمی درمانی، نوروپاتی ثانویه می باشد. این عارضه، می‌تواند مشابه دیابت باعث از بین رفتن اعصاب محیطی بدن شود. در نتیجه در صورتی که قسمتی از اندام زخم شود بیمار آن را حس نمی‌کند و پس از مدتی زخم در صورت عدم بهبود به زخم مزمن تبدیل می شود.

پرتو درمانی

پرتودرمانی به عنوان یک ابزار قدرتمند برای کنترل تومور سرطانی به عنوان یک درمان منفرد یا به صورت درمان مکمل توسعه پیدا کرده است. بیش از 50 درصد از بیماران سرطانی از پرتو درمانی استفاده می کنند. علیرغم پیشرفت در تکنیک پرتو، آسیب ناشی از تشعشع، هنوز باعث اختلال در روند بهبود زخم می شود.

دیابت

دیابت یک عامل ویژه برای ایجاد زخم های مزمن ناشی از نوروپاتی و واسکولوپاتی است که باعث افزایش خطر عفونت و تاخیر در بهبود می شود.
دیابت اغلب با بیماری شریان محیطی (PAD) همراه است. PAD در ترکیب با نوروپاتی دیابتی در مقایسه با بیماران دیابتی باعث افزایش نرخ زخم های مزمن می شود و در نهایت منجر به از دست دادن اندام در بیماران دیابتی می شود.
انسداد شریان محیطی و نوروپاتی به تنهایی می تواند مسئول ایجاد زخم پای دیابتی باشد.
پوست به دلیل از دست دادن عملکرد غدد عرق و چربی، خشک و مستعد ابتلا به شکاف های پوستی، پارگی و عفونت می شود. از دست دادن عروق ممکن است به ادم پا منجر شود.