وضعیتی است که با تجمع مایع در بافت اطراف مویرگ ها به دلیل اختلال در جریان لنفاوی ایجاد می شود. ادم لنفاوی مرتبط با سرطان پستان به دلیل اختلال در عروق لنفاوی و تجمع مایع در اندام فوقانی به دنبال برداشتن غدد لنفاوی زیر بغل رخ می دهد و احتمالاً با پرتودرمانی تشدید میشود. ادم لنفاوی طی چند روز تا 30 سال پس از درمان سرطان پستان رخ میدهد، اما اغلب در طی 12 ماه بعد از جراحی بروز میکند. بروز کلی ادم لنفاوی بازو می تواند بین 8 تا 56 درصد طی 2 سال پس از درمان سرطان پستان متغیر باشد.
در صورت ابتلا به دیابت از صفحه درمان دیابت دیدن فرمایید
- علائم و نشانه های اولیه – به چه چیزی توجه کنیم؟
- کاهش قابلیت تحرک اندام فوقانی
- سفتی پوست
- احساس «سنگینی» در اندام فوقانی
- لباس ها و جواهرات روی بازوی آسیب دیده تنگ تر است
- بی حسی در اندام فوقانی
مرحله بندی لنف ادم (طبقه بندی بر اساس شدت):
مرحله 0
عملکرد لنفاوی کاهش می یابد، ادم وجود دارد اما در معاینه فیزیکی آشکار نمی شود
مرحله ی 1
انباشته شدن زودهنگام مایعی که محتوای پروتئینی نسبتاً بالایی دارد. تورم ممکن است با بالا رفتن اندام کاهش یابد. ممکن است “حفره حفره شدن” پوست رخ دهد.
مرحله 2
فیبروز بافتی ایجاد می شود. بالا بردن اندام به تنهایی به ندرت تورم بافت را کاهش می دهد. «حفره حفره شدن پوست » آشکار است.
مرحله 3
ممکن است افزایش شدید تورم برگشت ناپذیر همراه با تغییرات پوستی مانند ضخیم شدن پوست، رسوبات چربی و رشد بیش از حد زگیل ایجاد شود. بافت سفت است (فیبروتیک) و حالت «حفره حفره شدن» وجود ندارد.
تشخیص: ادم لنفاوی در مراحل اولیه اغلب به سختی قابل تشخیص و افتراق از سایر علل تورم است. تقریباً در همه موارد یک تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی کامل برای تشخیص کافی است. اسکن MRI ممکن است برای تایید تشخیص یا تشخیص افتراقی مفید باشد.
اندازه گیری لنف ادم
افزایش حجم بافت اندام فوقانی با اندازه گیری دور اندام محاسبه می شود. چن و همکاران (2008) آن را معیاری قابل اعتماد برای ارزیابی حجم بازو در بیماران مبتلا به سرطان پستان یافتند. تیلور و همکاران (2006) دریافتند که یک نوار باریک نتایج دقیق تری می دهد.
برای اندازه گیری ، اطمینان حاصل کنید که اندام به شکل حمایت شده و در وضعیت مستقیم قرار دارد. در طول اندازه گیری نباید کششی به نوار اعمال شود. میتوانید از این نواحی برای اندازه گیری استفاده کنید
– دور پشت دست
– دور مچ دست
– 10 سانتی متر زیر برآمدگی اولکرانون
– 10 سانتی متر بالاتر از برآمدگی اولکرانون
– اندازه گیری را در بازوی دیگر نیز تکرار کنید
اگر تفاوت بین دو عضو در هر یک از مکان های فوق بیش از 2 سانتیمتر باشد، میتوان تشخیص ادم لنفاوی را تایید کرد.
قبل از شروع هر برنامه مدیریت ادم لنفاوی، بیماران مبتلا را از نظر عوامل زمینه ای قابل درمان ارزیابی کنید.
به تمام بیماران مبتلا ، درمان ضد احتقان پیچیده (CDT) را به عنوان اولین مرحله مدیریت ادم لنفاوی پیشنهاد دهید. برای کاهش ادم می توان از جوراب کش باف استفاده کرد اما بهتر است استفاده از بانداژ ادم لنفی چندلایه (MLLB) برای کاهش حجم را به عنوان اولین گزینه درمانی قبل از جوراب بافتی فشرده در نظر بگیرید.
به بیماران مبتلا به ادم لنفاوی حداقل دو ست لباس ( جوراب) فشرده سازی مناسب ارائه دهید. این لباس ها باید در اندازه مناسب باشند و بهتر است انتخاب پارچه و رنگ های مختلف هم برای بیمار در دسترس باشد.
به بیماران مبتلا به ادم لنفاوی ، اطلاعات واضح و مکتوب و اطلاعات تماس گروه های حمایت کننده ادم لنفاوی را ارائه دهید.
سنگ بنای مدیریت ادم لنفاوی به روش CDT به شکل کلی این اقدامات را در بر می گیرد:
- تخلیه لنفاوی به شکل دستی
- لباس های فشرده
- انجام ورزش
- مراقبت از پوست