عوارض طولانی مدت دیابت چه هستند و به چه شکل ظاهر می شوند؟ این سوالی است که در این مقاله به پاسخ آن خواهیم پرداخت. دیابت به عنوان بیماری ای مزمن که در تمام جهان نیز رواج دارد، می تواند بر سلامت افراد دارای این بیماری تاثیر چشمگیری داشته باشد. این بیماری به طور خلاصه به خاطر اختلال در تولید انسولین یا عملکرد آن رخ می دهد. پس می توان نتیجه گرفت که دیابت به میزان قند موجود در خون مرتبط است.
برای درمان زخم های دیابتی می توانید از مشاورین مجموعه نیلسار کمک بگیرید.
بیماری دیابت مانند هر بیماری مزمن دیگری نیاز به کنترل دارد و اگر آن را کنترل نکنید ممکن است دچار عوارض بلند مدت شوید. این عوارض شامل عوارض قلبی-عروقی، کلیوی، عصبی، چشمی، پوستی و عضلانی می‌باشند که در صورت پیش آمدن هر کدام باید با پزشک متخصص برای بهبود آن تلاش کرد. در این مقاله قرار است به پاسخ سوالی که در ابتدا مطرح کردیم بپردازیم و عوارض طولانی مدت دیابت را با دقت بررسی کنیم.
عوارض طولانی مدت دیابت چه هستند؟
دیابت می تواند به شکل های مختلف بر روی بدن فرد بیمار تاثیر بگذارد. در ادامه با ما همراه باشیم تا برخی از جدی ترین مشکلات طولانی مدت ایجاد شده در اثر دیابت را بررسی کنیم.
1. عوارض قلبی و عروقی:
عوارض قلبی و عروقی دیابت یکی از مهم ترین و خطرناک ترین عوارض طولانی مدت این بیماری است. بیماری مزمن دیابت می‌تواند به طور مستقیم و یا غیرمستقیم بر ساختار و عملکرد قلب و عروق بدن تاثیر بگذارد که می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود و حتی باعث در خطر افتادن جان بیمار شود.
آترواسکلروز (تراکم عروق):
دیابت می‌تواند باعث افزایش خطر تراکم عروق گردد. در این حالت، لایه های چربی در دیواره رگ ها تجمع می‌کنند و باعث توده (پلاک) می‌شوند که باعث بسته شدن عروق می شوند و می توانند به سکته قلبی یا سکته مغزی منجر شوند.
افزایش خطر ایسکمی قلبی:
افراد مبتلا به دیابت دارای احتمال بیشتری برای ابتلا به ایسکمی قلبی هستند. ایسکمی قلبی یعنی عدم عرضه کافی خون به عضله قلب. همچنین، برای این افراد احتمال زنده ماندن پس از یک حمله قلبی نیز کمتر است.
فشار خون بالا (هایپرتانسیون):
دیابت یک عامل خطرناک است که می تواند به عنوان عامل اصلی فشار خون شناخته شود. این یکی از بزرگ ترین و خطرناک ترین مشکلات قلبی و عروقی است.
دیسلیپیدمی (انواع ناهنجاری‌های لیپیدی در خون):
افراد دیابتی ممکن است دچار اختلالات لیپیدی شوند. این اختلالات شامل افزایش کلسترول کلسترول بد (LDL) و کاهش کلسترولکلسترول خوب (HDL) است، که هر دو عاملی مهم برای بیماری‌های قلبی-عروقی هستند.
اختلالات ریتم قلبی:
دیابت می‌تواند باعث اختلالات در ریتم قلبی شود که می‌تواند منجر به آریتمی‌های قلبی (اختلالات در نحوه ضربان قلب) شود. این موضوع ممکن است خطر سکته قلبی را افزایش دهد.
2. تأثیرات بر پوست و بافت‌های نرم:
یکی از شایع ترین عوارض دیابت آسیب های آن به پوست و بافت های نرم بدن بیمار است که در بسیاری از بیماران دیابتی مشاهده می شود. این تاثیرات می توانند انواع مختلفی داشته باشند که شایع ترین آنها را در زیر بررسی می کنیم.
التهابات پوستی (درماتیت):
بدن افراد دیابتی به دلیل مقاومت کم در برابر عفونت ها و همچنین تغییرات ایجاد شده در جریان خون، مستعد نشان دادن حساسیت پوستی هستند. در افراد دیابتی عفونت های پوستی مثل قارچ ها، باکتری ها و ویروس ها می توانند به راحتی پیشرفت کنند. با پیشرفت این عفونت ها ممکن است بدن دچار زخم و التهاب شدید شود.
زخم‌های دیابتیک (اولسرهای پا):
یکی از عوارض طولانی مدت دیابت که در افراد دیابتی بسیار شایع است، زخم های دیابتی بر روی پوست است. زخم روی بدن هر فردی ایجاد می شود اما در بدن افراد دیابتی به علت ناتوانی بدن در بهبود زخم ها، ممکن است به صورت مزمن و پیچیده پیشرفت داشته باشد. این زخم ها معمولاً در پاها شروع می شوند و در صورت عدم دریافت درمان مناسب، می توانند به عفونت و حتی عمل جراحی نیاز داشته باشند.
نوروپاتی دیابتیک (تحلیل عصبی):
دیابت می تواند باعث آسیب به عصب ها شود که به نوروپاتی دیابتیک معروف است. این مشکل عصبی می تواند به کاهش حساسیت در پوست و عدم توانایی در تشخیص درد و آسیب های پوستی منجر شود.
3. اختلالات عصبی و عضلانی:
اختلالات عصبی و عضلانی در افراد دیابتی یکی از عوارض شایع و مهم این بیماری مزمن هستند که می‌توانند به شکل های مختلفی پیشرفت داشته باشند. این اختلالات اغلب به عنوان نوروپاتی دیابتیک (Diabetic Neuropathy) و میوپاتی دیابتیک (Diabetic Myopathy) شناخته می‌شوند و می‌توانند از نظر علائم و شدت بسیار تنوع داشته باشند. در ادامه به برخی از این اختلالات اشاره می‌کنیم:
نوروپاتی دیابتیک:
-
- نوروپاتی حسی-حرکتی: این نوع اختلال عصبی معمولاً باعث کاهش حساسیت در اندام (مانند دست و پا) و همچنین کاهش توانایی حرکتی عضلات می‌شود. افراد ممکن است به دلیل کاهش حساسیت، وجود زخم ها یا آسیب های پوستی را احساس نکنند که می‌تواند به انواع عفونت ها و مشکلات جدی تر منجر شود.
- نوروپاتی اتونومیک: این نوع اختلال عصبی بر عملکرد اعضای داخلی بدن تأثیر می‌گذارد، از جمله سیستم گوارشی، قلب و رگ های خونی. این مشکلات می‌توانند منجر به مشکلات گوارشی (مانند دیسفاژی یا اسهال مزمن)، نارسایی قلبی، و اختلالات در فشار خون شود.
میوپاتی دیابتیک:
-
- ضعف عضلانی: دیابت می‌تواند باعث کاهش توان عضلات شود. این موضوع ممکن است باعث مشکلات در حرکت و عملکرد عضلات شود. این مشکل ممکن است در اندام هایی که بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند، مانند پاها، وجود داشته باشد.
عوارض دیگر:
-
- علاوه بر این، افراد دیابتی ممکن است به علت عوارض عصبی و عضلانی دچار مشکلاتی مانند درد عصبی یا تشنج‌های عضلانی شوند.
4. عوارض بر دید و چشم:
عوارض دیابت بر دید و چشم می‌تواند به عنوان یکی از مشکلات جدی این بیماری مزمن مطرح شود که ممکن است به بیماری های چشمی خطرناک و حتی از دست دادن بینایی منجر شود. این عوارض عمدتاً به دلیل آسیب به عروق و اعصاب چشمی هستند که ناشی از نقص مداوم در کنترل قند خون ایجاد می باشند. در ادامه به برخی از عوارض بر دید و چشم در دیابت اشاره می‌کنیم:
رتینوپاتی دیابتیک:
یکی از عوارض شایع و جدی دیابت بر روی چشم، رتینوپاتی دیابتیک است. این عارضه به آسیب دیدن مویرگ ها و اعصاب در شبکیه چشم برمی‌گردد که در صورت عدم درمان مناسب می‌تواند باعث کاهش دید و حتی از دست دادن بینایی شود. رتینوپاتی دیابتیک به دو شکل پیشرفته و غیرپیشرفته ظاهر می شود که در صورت تشخیص و درمان به موقع، احتمال ایجاد مشکلات جدی تا حد زیادی کاهش پیدا می کند.
کاتاراکت:
دیابت می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به کاتاراکت (مات شدن عدسی) شود که در آن، دید افراد مبتلا به دیابت کاهش می‌یابد. این مشکل برای افراد دیابتی به علت تغییرات در قند خون و تأثیرات آن بر ساختار عدسی رخ می‌دهد.
گلوکوم:
بیماری گلوکوم نیز یکی از عوارض جانبی دیابت بر روی چشم است که باعث افزایش فشار داخل چشم و آسیب به عصب بینایی می‌شود. افراد دیابتی دارای خطر بیشتری برای ابتلا به گلوکوم هستند که ممکن است در صورت عدم مدیریت مناسب، منجر به کاهش دید و از دست دادن بینایی شوند.
نوروپاتی بصری:
دیابت می‌تواند به عنوان عامل خطرزایی برای ابتلا به نوروپاتی بصری (آسیب به عصب بینایی) عمل کند که باعث کاهش وضوح دید و مشکلات دیداری می‌شود.
آب سیاه ناشی از دیابت:
یکی از علائم طولانی مدت دیابت، آب سیاه (آکانتوز نیگریکانس) است که ممکن است در نقاطی از پوست اطراف چشم‌ها ظاهر شود که مشکلاتی از جمله کاهش وضوح دید را با خود به همراه دارد.
5. اختلالات گوارشی:
اختلالات گوارشی در افراد دیابتی نیز از مشکلات شایعی است که می تواند به کیفیت زندگی و بهداشت عمومی این افراد تأثیر بگذارد. دیابت می تواند بر ساختار و عملکرد گوارشی تأثیر بگذارد و باعث مشکلات مختلفی از جمله ناراحتی معده، دستگاه گوارشی و کبدی شود. در ادامه به برخی از اختلالات گوارشی در افراد دیابتی می پردازیم.
دیابت و ناراحتی معده (گاستروپارزیس):
افراد دیابتی ممکن است به دلیل تأثیر دیابت بر عصب و عروق معده دچار مشکلات گاستروپارزیس شوند که به معنای عملکرد نامنظم و ضعیف معده است. این مشکل می تواند منجر به علائمی مانند سوء هاضمه، تهوع، استفراغ، و ناتوانی در جذب مواد مغذی شود.
دیابت و مشکلات روده‌ای:
برای بسیاری از افراد دیابتی، مشکلاتی مانند اسهال یا یبوست به عنوان عوارض گوارشی این بیماری ظاهر می شود. جالب است بدانید که تغییرات در میزان قند خون می‌تواند تأثیر مستقیمی بر عملکرد روده ها داشته باشد.
دیابت و بیماری هپاتیک (کبدی):
دیابت می تواند باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های کبدی شود، به ویژه در افرادی که دچار چاقی یا دارای کبد چرب هستند. بیماری چربی غیرالکلی کبد (NAFLD) یا کبد چربی غیرالکلی نمونه ای از این نوع بیماری هاست که ممکن است در افراد دیابتی شایع باشد.
گلوکوز اضافی در روده‌ها (دیابتیز):
مصرف بیش از حد گلوکز (قند) به عنوان نتیجه‌ای از دیابت می‌تواند تاثیرات بسیار بدی به دنبال داشته باشد بدین گونه که باکتری های روده ای را تغذیه می کند و باعث رشد آن ها می شود. این موضوع می تواند به مشکلات گوارشی ای مثل اسهال ختم شود.
عوارض جدی (دیابتیز ملتهب):
در برخی از موارد، گلوکز اضافی در روده ها می‌تواند منجر به التهاب روده ها شود که به عنوان دیابتیز ملتهب شناخته می‌شود. این وضعیت به طور قطع نیازمند درمان و کنترل دقیق میزان قند خون است.
6. تأثیرات بر عملکرد جنسی:
دیابت می تواند به عنوان یک بیماری مزمن تأثیرات منفی بر عملکرد جنسی داشته باشد. این تغییرات در مردان بیشتر دیده می شوند. این تأثیرات ممکن است شامل ضعف جنسی، کاهش لذت جنسی، مشکلات انتقال عصبی، تغییرات هورمونی و مشکلات عروقی باشند. مشکلات عاطفی و روانی نیز می توانند به اختلالات جنسی منجر شوند. مراقبت منظم از سلامتی و مدیریت دقیق دیابت می تواند بهبود عملکرد جنسی افراد را تضمین کند. اما در نظر داشته باشید که در صورت وجود مشکلات جنسی، مشاوره با پزشک متخصص مهم است.
7. عوارض روانی و روان شناختی:
عوارض روانی و روان شناختی در افراد دیابتی می تواند یکی از جنبه های اساسی و قابل توجه این بیماری مزمن باشد. این عوارض یکی از عوارض طولانی مدت دیابت است که تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی و روانی افراد می گذارد. دیابت می تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر وضع روانی و روان شناختی فرد بیمار و همچنین اطرافیان او تاثیر داشته باشد. در زیر به برخی از عوارض روانی و روان شناختی در دیابت خواهیم پرداخت.
اضطراب و استرس:
افراد دیابتی ممکن است به دلیل نگرانی های مربوط به بیماری، عوارض جانبی، و تغییرات در سبک زندگی، اضطراب و استرس روزمره زیادی را تجربه کنند. این احساسات می توانند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر عملکرد روانی تأثیر مهمی بگذارند.
افسردگی:
دیابت می تواند به عنوان یک عامل پرریسک برای افسردگی عمل کند. استرس مزمن و ناراحتی مرتبط با مدیریت دیابت ممکن است منجر به افسردگی شود. افسردگی یکی از مهم ترین بیماری های روان شناختی است که باعث کاهش کیفیت زندگی و توانایی مدیریت بیماری می شود.
اختلالات خواب:
افراد دیابتی ممکن است با مشکلات خواب مانند شب بیداری و اختلال در الگوی خواب مواجه شوند که می تواند به عدم استراحت کافی و افزایش خستگی منجر شود.
اضطراب اجتماعی:
برخی افراد دیابتی ممکن است به دلیل نگرانی از عوارض بیماری، مصرف داروها، یا محدودیت های مرتبط با دیابت (مانند تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت های ورزشی) با اضطراب اجتماعی مواجه شوند. همچنین ترس از قضاوت شدن نیز در این افراد بیشتر است که خود عاملی موثر در ایجاد اضطراب اجتماعی است.
تأثیر بر روابط اجتماعی:
عوارض روانی و روان شناختی دیابت ممکن است به طور مستقیم بر روابط اجتماعی و فعالیت های روزمره فرد بیمار تأثیر بگذارد و باعث ایجاد مشکلات فردی و اختلافات در خانواده یا جامعه شود. همچنین با کاهش اعتماد به نفس می تواند روابط اجتماعی را دچار اختلال کند.
با توجه به این عوارض، پشتیبانی روانی و اجتماعی مناسب برای افراد دیابتی بسیار اهمیت دارد. مشاوره با روان‌شناس یا مشاور و شرکت در برنامه های آموزشی و پشتیبانی می‌تواند به کاهش عوارض روانی و روان شناختی مرتبط با دیابت کمک کند و کیفیت زندگی را بهبود بخشد.
8. آسیب به کلیه:
آسیب به کلیه در افراد دیابتی یکی از عوارض جانبی و جدی این بیماری مزمن است که به مشکلات ناخوشایندی در عملکرد کلیه منجر می شود و در نتیجه این عوارض به کمبود عملکرد کلیه می رسد. دیابت می واند باعث تأثیرات زیان بار بر مویرگ ها و اعصاب کلیه شود که به عنوان نفروپاتی دیابتی (یا نارسایی کلیه ناشی از دیابت) شناخته می‌شود. در زیر می توانید برخی از عوارض و اثرات دیابت بر کلیه را ببینید.
نفروپاتی دیابتی:
نفروپاتی دیابتی یکی از عوارض شایع و جدی دیابت بر کلیه است. این عارضه ناشی از آسیب به مویرگ ها و اعصاب کلیه است که باعث کاهش عملکرد کلیه و حتی نارسایی کلیه می‌شود. علایم آغازین نفروپاتی دیابتی ممکن است شامل کم یا زیاد شدن ادرار و گشاد شدن عروق خونی باشد.
کمبود عملکرد کلیه:
در صورت عدم مدیریت مناسب دیابت و کنترل قند خون، ممکن است عملکرد کلیه به طور قابل توجهی کاهش یابد. این کاهش عملکرد می‌تواند به نارسایی کلیه منجر شود و فرد نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه پیدا می کند.
دیابت یک بیماری مزمن است که اثرات گسترده و جدی ای بر روی سلامت و عملکرد بدن دارد، از جمله بر روی قلب و عروق، پوست، بافت‌های نرم، گوارش، چشم، عضلانی و عصبی، جنسی، و روانی. برای بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت، داشتن استمرار در مراقبت و مدیریت دقیق بیماری بسیار اهمیت دارد، این اقدامات می توانند شامل کنترل منظم قند خون، رعایت رژیم غذایی مناسب، و انجام فعالیت های ورزشی. همچنین، با ارتباط داشتن مداوم با پزشک و متخصصان مرتبط و مشاوره گرفتن از آنها، می توانید از وقوع عوارض جدی و ناخوشایند جلوگیری کنید.