آشنایی با انواع زخم و راه های درمانی
زخم فشاری ( بدسور )
زخم فشاری، یا همان بدسور، یک نوع صدمه پوستی یا بافتی است که به عنوان نتیجه فشار طولانی مدت بر روی یک ناحیه از پوست و بافت زیرین آن ایجاد میشود. این نوع زخم معمولاً در افرادی که به طور مداوم به صورت نامنظم فشار بر ناحیههای خاصی از بدن تحتفشار واقع میشوند، مثل افراد بیمار در بیمارستان یا افرادی که بسیار طولانی مدت در صندلی چرخدار نشستهاند، ایجاد میشود. این زخمها معمولاً در نواحیی که استخوان به نقطهی معینی زیر فشار واقع شده است، مانند پاها، ستون فقرات، و شوکتدهندهها ایجاد میشوند.
زخم فشاری ممکن است از نمایی اولیه که تنها تغییر در رنگ و تنش پوست باشد، تا مراحل شدیدتری که ممکن است بازوی عمیق پوست و بافت زیرین را دربربگیرد، ادامه دهد. از راههای پیشگیری از ایجاد زخم فشاری میتوان به تغییر موقعیت بدنی منظم برای کسانی که برای مدت طولانی در موقعیت نشسته یا خوابیدهاند، استفاده از وسایل نرمکننده فشار (مانند کولهها و مفرشهای ویژه) و نظارت دقیق بر وضعیت پوست اشاره کرد.
اقدامات لازم برای زخم فشاری
جلوگیری از زخم فشاری و مراقبت مناسب در صورت ایجاد آن بسیار مهم است. در ادامه، اقداماتی که میتوانید برای جلوگیری از زخم فشاری انجام دهید و همچنین مراقبتهای لازم در صورت زخم فشاری آورده شده است:
برای جلوگیری از زخم فشاری:
- تغییر موقعیت: افرادی که برای مدت طولانی نیاز به نشستن یا خوابیدن دارند، باید موقعیت بدنی خود را به طور منظم تغییر دهند. این کار به تخفیف فشار بر ناحیههای خاصی از بدن کمک میکند.
- استفاده از وسایل نرمکننده فشار: از وسایلی مانند کولهها، مفرشها و وسایل نرمکننده فشار مشابه استفاده کنید تا فشار را بر روی نقاط حساس کمتر کنید.
- مراقبت از پوست: پوست خشک نباشد و به خوبی مرطوب شود. از مرطوبکننها و روغنها برای نرم کردن پوست استفاده کنید.
- نظارت دقیق بر پوست: پوست را به طور دقیق برای هر تغییر رنگ، ضخامت یا آسیب بررسی کنید.
برای مراقبت از زخم فشاری:
- مشورت با متخصص بهداشت و درمانی: اگر زخم فشاری ایجاد شده است، باید به یک متخصص بهداشت و درمانی مراجعه کنید.
- تمیزی: زخم را با آب و صابون نرمکننده شویید و با دستمال نرم خشک کنید.
- استفاده از باند: زخم را با باند مخصوص پوشانده و آن را تا زمان معاونت پزشک تعویض کنید.
- تغذیه مناسب: تغذیه مناسب و متنوع میتواند در تسریع فرآیند بهبودی کمک کند.
- تخت و فشار مناسب: اطمینان حاصل کنید که فشار بر زخم به حداقل ممکن برسد. تخت باید مناسب و طبق راهنمایی پزشک تنظیم شود.
- فیزیوتراپی و درمان فیزیکی: ممکن است نیاز به تراپی فیزیکی داشته باشید تا عضلات و بافتهای محیطی را تقویت کنید.
زخم های آلوده به بیوفیلم
بیوفیلم نوعی غشای پلی ساکاریدی میباشد که توسط میکروارگانیسم ها در سطح زخم ایجاد میشود ومانع بهبود وترمیم زخم می شود. این بیوفیلمها معمولاً از جمعیتهای مختلف باکتری یا میکروارگانیسمها تشکیل شده و درون ماتریس مخاطی یا مواد آلی دیگر جا میافتند. زخمهای آلوده به بیوفیلم به معنای وجود بیوفیلم در نزدیکی یا داخل زخمها هستند.
این وضعیت میتواند مشکلاتی ایجاد کند زیرا بیوفیلمها میتوانند باعث مقاومت به داروها و درمانهای مختلف شوند. بیوفیلمها علاوه بر مقاومت به داروها، میتوانند به زخمها آلودگی میکروبی بیشتری ایجاد کرده و فرآیند التیام زخم را تاخیر بیاندازد.
اقدامات لازم برای زخم های آلوده به بیوفیلم
مراقبت از زخمهای آلوده به بیوفیلم مهم است و نیازمند توجه ویژه به تمیزی و درمان زخم است. در زیر تعدادی از مراقبتهای معمول برای زخمهای آلوده به بیوفیلم آمده است:
- تمیزی منظم: شستشو و تمیزی زخم با آب و صابون ملایم یکی از مراحل مهم در مراقبت از زخمهای آلوده به بیوفیلم است. بیوفیلمها ممکن است لایههای ضخیمی را در بر روی زخم ایجاد کرده باشند که باعث محافظت از باکتریها میشود. شستشو کمک میکند تا این لایهها حذف شوند و زخم تمیز شود.
- استفاده از محلولهای ضد باکتری: پزشک ممکن است محلولهای ضد باکتری یا ضد بیوفیلم برای تمیزی و درمان زخم تجویز کند. این محلولها میتوانند باکتریها را بهبود دهند و بیوفیلم را کاهش دهند.
- تعویض دستبند: اگر زخم با دستبند پوشانده شده است، باید دستبند را با دورههای منظم تعویض کنید. این کار کمک میکند تا زخم خشک بماند و باکتریها کمتر فرصت برای رشد داشته باشند.
- استفاده از داروهای ضد باکتری: پزشک ممکن است داروهای ضد باکتری تجویز کند تا باکتریهای موجود در زخم را کنترل کند. این داروها میتوانند به کاهش آلودگی میکروبی زخم کمک کنند.
- مراقبت از زخم در طول زمان: زخمهای آلوده به بیوفیلم ممکن است زمان زیادی برای بهبود ببرند. به مراقبت مداوم از زخم و تغییر درمانی تا زمانی که زخم بهبود یابد، ادامه دهید.
بهترین راه برای مراقبت از زخمها از توصیههای پزشک خود پیروی کنید. زیرا هر زخم و شرایط بیماری ممکن است متفاوت باشند، پزشک شما میتواند برنامه درمانی مناسبی برای شما تعیین کند.
زخم های تروماتیک
زخمهای تروماتیک به زخمهایی اطلاق میشود که به علت تروما یا ضربه به بافتهای بدن ایجاد میشوند. این نوع زخمها ممکن است در نتیجه اصابت به یک شیء سخت، سقوط، تصادف رانندگی، ضربههای ورزشی یا هر نوع فعالیت فیزیکی یا حادثه دیگری ایجاد شوند.
مدیریت و درمان زخمهای تروماتیک ممکن است نیازمند مراجعه به پزشک یا متخصص مراقبت از زخم (مانند جراح زخم) باشد.
اقدامات لازم برای زخم های تروماتیک
زمانی که با یک زخم تروماتیک مواجه میشوید، اقدامات فوری و مراقبت صحیح از زخم بسیار مهم هستند تا جلوی عوارض ناشی از آن را بگیرید. در ادامه، اقدامات لازم برای مراقبت از زخمهای تروماتیک ذکر شده است:
- تخمین زخم:
- ابتدا، میبایست اندازه و عمق زخم را تخمین بزنید. این میتواند با بررسی دقیق زخم و مشاهده خونریزی، درد، یا مایعاتی که از زخم خارج میشوند، انجام شود.
- شستشوی دستها:
- قبل از لمس زخم، دستهای خود را به دقت بشویید تا عفونت به زخم منتقل نشود.
- تمیز کردن زخم:
- با استفاده از آب گرم و صابون ملایم، زخم را به دقت تمیز کنید. از فرش دستی یا پارچه نخی تمیز برای پاکسازی زخم استفاده کنید. اجازه دهید زخم تمیز شود و مایعات زیادی را پاک کنید.
- ترمیم زخم:
- بافتهای زخمی را تمیز کرده و از آنها مراقبت کنید. در صورت وجود زخمهای برشی یا عمیق، ممکن است نیاز به دوخت داشته باشید.
- مصرف داروی ضدآنفلوآنزا:
- در صورت وجود خطر عفونت، پزشک ممکن است داروی ضدآنفلوآنزا به شما تجویز کند.
- پوشش زخم:
- زخم را با باند یا بنداژ تمیز و خشک پوشش دهید. این پوشش باید مانع تماس زخم با ذرات خارجی و حفاظت از آن را فراهم کند.
- برای جلوگیری از عفونت:
- اگر زخم به صورت گسترده یا عمیق باشد، ممکن است نیاز به واکسیناسیون به روز شده برای آنفلوآنزا و تتانوس داشته باشید.
- مراقبت روزانه:
- زخم را روزانه تمیز کرده و پوشش آن را تعویض کنید. اگر علائم عفونت مثل قرمزی، تورم، یا تغییر در ترشح زخم وجود داشت، به پزشک مراجعه کنید.
- مراقبت از درد:
- در صورت لزوم، مصرف داروهای مسکن با توجه به توصیه پزشک میتواند در کاهش درد و تسکین از زخم کمک کند.
- نظارت مداوم:
- باید زخم را به دقت نظارت کنید تا از تغییرات ناگوار باخبر شوید و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید.
زخم های ایسکمیک
زخم های ایسکمیک به زخمهایی اطلاق میشود که به دلیل کاهش عرض عروق و کاهش جریان خون به یک منطقه از بدن ایجاد میشوند. این نوع زخمها به علت کمبود عرض عروق و اکسیژن در نسج مورد تضرر ایجاد میشوند و معمولاً در افرادی که مشکلات قلبی یا عروقی دارند رخ میدهند. زخمهای ایسکمیک ممکن است در نقاط مختلف بدن ایجاد شوند، اما معمولاً در محلهایی که با کمبود جریان خون مواجه هستند مانند پاها، پایینترین قسمت اندامها، و نقاطی که فشار خون بر روی آنها کاهش یافته است، رخ میدهند.
اقدامات لازم برای زخم های ایسکمیک
- ارزیابی پزشکی:
- ابتدا باید به یک پزشک متخصص یا متخصص قلب و عروق مراجعه کنید تا زخم ارزیابی شود.
- پزشک با استفاده از انجام تاریخچه پزشکی و معاینه جسمی شما، اندازه زخم و میزان تخریب بافت را ارزیابی میکند.
- کنترل عوامل خطر:
- اگر عوامل خطری مانند دیابت، افزایش چربیهای خون، فشار خون بالا و سیگار کشیدن وجود دارد، آنها باید کنترل شوند تا پیشرفت زخمهای ایسکمیک جلوگیری شود.
- مراقبت از زخم:
- نظافت منظم و مراقبت از زخم ضروری است. پزشک ممکن است شما را به استفاده از تکنیکهای خاص نظافت زخم مانند شستشو با آب و صابون نرم و استفاده از ضدعفونیکنندهها راهنمایی کند.
- ممکن است پوشش زخم با پانسمانها یا باندهای مرتبط بازمانند آبسردکن و باندهای فشاری مورد نیاز باشد.
- افزایش جریان خون:
- جریان خون به منطقه زخم میتواند با داروهای معین، تغذیه بهینه، ورزش و ماساژ افزایش یابد. پزشک ممکن است داروهای معینی برای گشاد کردن عروق یا بهبود عرض آنها تجویز کند.
- پیگیری درمانی:
- پیگیری مرتب با پزشک ضروری است. پزشک ممکن است تغییرات درمانی اعمال کند یا تصمیم به جراحی بگیرد اگر زخم ناپایدار باشد.
- تغذیه سالم:
- تغذیه سالم و متوازن با مصرف مواد غذایی غنی از ویتامینها و مواد معدنی میتواند به بهبود بهبود سریعتر زخمهای ایسکمیک کمک کند.
- ترتیبات پایدار:
- در صورتی که زخم در ناحیه پایینترین اندامها و پاها وجود داشته باشد، استفاده از البسه و لوازم حمایتی مناسب میتواند فشار روی زخم را کاهش دهد و به تعداد جریان خون به زمینه بیشتری کمک کند.
درمان زخم های سرطانی ناشی از پرتو تراپی
زخمهای سرطانی ناشی از پرتو در واقعیت به عنوان “سرطان ناشی از پرتو” یا “تومورهای ناشی از پرتو” شناخته میشوند. این نوع سرطان اغلب به عنوان “سرطان شعاعی” نیز شناخته میشود. این اصطلاح به تشکیل تومورهای سرطانی اشاره دارد که به علت تماس با پرتوهای یونیزه کننده یا تشعشعی، به ویژه در رادیوتراپی درمانی، ایجاد میشوند
اقدامات لازم برای زخم های سرطانی ناشی از پرتو تراپی
- پیگیری دورههای معاینات پزشکی: باید به معاینات پزشکی دورهای و معاینات پس از درمان توسط تیم درمانی خود پایبند باشید. این معاینات به منظور شناسایی سریع هرگونه تغییرات یا تومورهای جدید در منطقه معرض پرتو انجام میشوند.
- رژیم غذایی سالم: مصرف یک رژیم غذایی سالم با مقدار کافی از مواد مغذی و آنتیاکسیدانها میتواند به تقویت سیستم ایمنی و مقاومت در برابر اثرات مضر پرتوها کمک کند.
- محافظت از پوست: در صورتی که پوست به پرتوهای ماوراء بنفش معرض میشود (مثل اشعه آفتاب)، باید از استفاده از کرمهای ضدآفتاب با SPF مناسب و پوشاک محافظتی معنا داری استفاده کنید.
- تغییر مدل زندگی: ترک عادات مضر مانند مصرف تنباکو و مصرف مقادیر بالا از الکل، افزایش ترکیبی از سرطان ناشی از پرتو را کاهش میدهد.
- مشورت با پزشک: اگر علایم جدیدی ظاهر می شود ، باید با پزشک معالج خود تماس بگیرید و نهایتاً مشورت کنید.
- پرهیز از اصطکاک: از اصطکاک شدید با منطقه معرض پرتو پرهیز کنید، زیرا اصطکاک ممکن است به بافت مضر بیشتر اضافه کند.
- پیگیری راهنمایی پزشک: دستورات درمانی و راهنمایی پزشک خود را دقیقاً اجرا کنید تا به حداقل کاهش خطر ایجاد سرطان ناشی از پرتو کمک کنید.