چه زخم هایی می توانند خطرناک باشند ؟
زخمهایی که وضعیت خطرناکی دارند، بستگی به اندازه و عمق زخم، موقعیت زخم، نوع زخم متفاوت هستند. اما در کل، موارد زیر ممکن است به عنوان زخمهای خطرناک مطرح شوند:
زخمهای عمیق: زخمهایی که به عمق بافتهای زیرین مثل عضلات، یا اعصاب نفوذ کرده باشند معمولاً خطرناکتر هستند.
زخم های دیابتی: زخمهای دیابتی یک مشکل شایع در افرادی هستند که دارای دیابت هستند، به خصوص افرادی که دیابت نوع ۲ دارند و کنترل قند خون آنها به خوبی انجام نشده است. این زخمها عمدتاً در پاها، به ویژه در ناحیه پاها، شکمها و پشتها به وجود میآیند.
زخمهای نفوذی: زخمهایی که ممکن است به عناصر داخلی بدن دسترسی داشته باشند، مثل زخمهای شمشیری یا گلولهای.
زخم های تروماتیک :زخمهای تروماتیک زخمهایی هستند که به علت آسیب جسمی یا تروما ایجاد میشوند. تروما ممکن است ناشی از ضربه، برش، خراش، زخمزدن و یا دیگر نوع صدمات جسمی باشد.
زخمهای قابل انعقاد: زخمهایی که نمیتوانند به خوبی بسته شوند یا نیاز به تنظیمات خاص دارند، مانند زخمهای بافتی عمیق یا زخمهای تیغهای.
زخمهای قسمت های حساس بدن: زخمهای نزدیک به سازمانهای حساس مثل چشمها، گوشها یا دهان ممکن است خطرناک باشند.
زخمهای عمیق گردنی: زخمهایی که به گردن نفوذ کرده باشند، ممکن است منجر به مشکلات تنفسی یا کانسیون کردگی شوند.
زخمهای عفونی: زخمهای عفونی میتوانند خطرناک باشند اگر عفونت گسترده شود و به سایر بخشهای بدن منتقل شود.
در هر صورت، اگر شما یا کسی دیگری زخمی دارید که به نظر میرسد خطرناک است، بهترین کار این است که به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا ارزیابی کامل انجام داده و برنامه درمانی مناسب را مشخص کند. در بسیاری از موارد، زخمها با درمان مناسب و به موقع بهبود پیدا میکنند و عوارض جدی جلوگیری میشود.
انواع زخم های عمیق
زخمهای عمیق میتوانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند و در انواع مختلفی ظاهر شوند. در زیر، انواعی از زخمهای عمیق را ذکر میکنم:
زخم تیغهای: این نوع زخمها معمولاً به واسطه اشیاء تیز مثل چاقوها، شمشیرها، خنجرها یا اشیاء دیگری با تیغه تیز ایجاد میشوند. زخمهای تیغهای ممکن است به بافتهای عمیق تر نفوذ کنند و خطر عفونت داشته باشند.
زخم گلولهای: این نوع زخمها ناشی از اصابت گلولههای تفنگ، تفنگها یا سایر اسلحهها هستند. زخمهای گلولهای ممکن است به عناصر داخلی بدن نیز آسیب برسانند و نیاز به جراحی داشته باشند.
زخمهای سوختگی عمیق: این نوع زخمها به دلیل تماس با حرارت شدید مثل آتش، مواد شیمیایی خورنده، یا برق ایجاد میشوند. زخمهای سوختگی عمیق ممکن است به بافتهای زیرین نیز آسیب برسانند.
زخمهای تراشهای: این نوع زخمها به دلیل اصابت به سطوح ناصاف و تراشهای مانند آسفالت راه، بتن، یا سنگها ایجاد میشوند. زخمهای تراشهای ممکن است به عمق زیادی نفوذ کنند و به عناصر بدن آسیب برسانند.
زخمهای ناشی از شکافتگی: این نوع زخمها به دلیل شکافتگی بافتها به واسطه ضربههای محکم یا تصادفات ایجاد میشوند. زخمهای شکافتگی ممکن است بافتهای عمیقتر را درگیر کنند.
زخمهای جراحی: زخمهایی که به دلیل عمل جراحی ایجاد میشوند و ممکن است به عمق بافتهای عمیق تر نیاز داشته باشند.
انواع زخمهای نفوذی
زخمهای نفوذی زخمهایی هستند که به دلیل نفوذ یک شیء تیز به بافتهای بدن ایجاد میشوند. این نوع زخمها ممکن است به بافتهای عمیقتر و عناصر داخلی بدن نیز آسیب برسانند و نیاز به مراقبت تخصصی دارند. در زیر، تعدادی از انواع زخمهای نفوذی را ذکر میکنم:
زخمهای تیغهای: این نوع زخمها به دلیل نفوذ یک شیء تیز مانند چاقو، خنجر، شمشیر یا اشیاء تیز دیگر به بافتهای بدن ایجاد میشوند. زخمهای تیغهای ممکن است به عناصر داخلی بدن نیز آسیب برسانند.
زخمهای شیشهای: این نوع زخمها به دلیل تماس با شیشه یا شیشههای شکسته ایجاد میشوند. شیشه ممکن است به دستها، پاها یا دیگر مناطق بدن نفوذ کند.
زخمهای گلولهای: زخمهایی که ناشی از اصابت گلولههای تفنگ، تفنگها یا سایر اسلحهها هستند. این نوع زخمها معمولاً به سازمانهای داخلی بدن نفوذ میکنند و نیاز به مراقبت اورژانسی دارند.
زخمهای نفوذی بر اثر حوادث: زخمهایی که به دلیل حوادث تصادفی مثل تصادفات رانندگی، تصادفات صنعتی یا حوادث خانگی ایجاد میشوند. این نوع زخمها ممکن است به تعداد زیادی منطقه از بدن نفوذ کنند.
زخمهای نفوذی ناشی از اشیاء فشنده: این نوع زخمها به دلیل نفوذ اشیاء فشنده مانند میخ یا میخک به بافتهای بدن ایجاد میشوند. این زخمهاممکن است باعث شکافتگی و آسیب به بافتهای عمیقتر شوند.
انواع زخم های تروماتیک
انواع زخمهای تروماتیک عبارتند از:
- زخم بستری (Pressure Ulcers): این زخمها به عنوان زخمهای فشاری هم شناخته میشوند و معمولاً در افراد بستری یا کسانی که به صورت مداوم بر روی سطوح سخت نشسته یا خوابیدهاند، ایجاد میشوند. ضربههای فشاری و فراهم آوردن انتقال مناسب و بنداژهای معتبر میتوانند از ایجاد آنها جلوگیری کنند.
- زخم برشی (Incised Wounds): زخمهای برشی ناشی از برش یا تیغزدن پوست و بافتهای زیرین هستند. آنها ممکن است به صورت کم عمق یا عمیق تر باشند.
- زخم خراشی (Abrasion Wounds): زخمهای خراشی به علت اصطکاک پوست با سطوح سخت یا زمین ایجاد میشوند. این نوع زخم معمولاً به صورت سطحی و عمق کمتری دارند و در اثر فشار یا دستکاری با سطوح نرم ایجاد میشوند.
- زخمهای ترشحی (Abrasions): زخمهای ترشحی به علت ایجاد ترشحی در ناحیه زخم و به علت آسیب کوچک به پوست و بافتهای زیرین ایجاد میشوند. این زخمها معمولاً سطحی و غیرعمقی هستند.
- زخمهای نیزهای (Puncture Wounds): زخمهای نیزهای به علت نفوذ نیزه یا اشیاء نوک تیز دیگر به پوست و بافتهای زیرین ایجاد میشوند. آنها معمولاً عمق دارند و ممکن است برخاسته از جسمهای خارجی مثل مهمانها باشند.
مدیریت زخمهای تروماتیک بستگی به نوع و شدت آسیب دارد. در بعضی موارد، نیاز به تمیز کردن زخم، تراکم، دوخت، و ممکن است درمان جراحی داشته باشد. در هر صورت، درمان زخمها به عنوان یک اولویت پزشکی مهم مورد نیاز است تا از عفونت و تشدید آسیب جلوگیری شود.
انواع زخم های دیابتی
انواع زخمهای دیابتی شامل موارد زیر میشوند:
- زخم دیابتی نوروپاتیک (Neuropathic Ulcers): این نوع زخمها به علت نقص در سیستم عصبی دیابتی ایجاد میشوند. افراد مبتلا به دیابت ممکن است احساس درد یا تحریک در ناحیه پاها و پوست خود را از دست بدهند. به علت این عدم حساسیت، زخمهای کوچک و یا ترشحی ممکن است بدون آگاهی از وقوع آنها ایجاد شود.
- زخم دیابتی ایسکمیک (Ischemic Ulcers): این نوع زخمها به دلیل کاهش جریان خون به ناحیههای پا و پوست ایجاد میشوند. افراد دیابتی ممکن است مشکلات عروقی داشته باشند که به تنگی عروق و کاهش تامین خون به پاها منجر شود. این کاهش جریان خون میتواند به زخمهای جلدی و عفونتهای پوستی منجر شود.
- زخمهای دیابتی عفونی (Infectious Ulcers): زخمهای دیابتی ممکن است به علت عفونت باکتریایی یا قارچی ایجاد شوند. این عفونتها ممکن است در ناحیه زخم گسترش یابند و عفونت شدیدتری ایجاد کنند.
- زخمهای دیابتی اولسر (Ulcers): اولسرها زخمهای با فرم عمقی هستند که به طور معمول در ناحیه پاها ایجاد میشوند و میتوانند عمق و پهنا داشته باشند. این زخمها ممکن است به علت فشار مکرر یا تراکمی روی پوست ایجاد شوند.
مدیریت و درمان زخمهای دیابتی بسیار مهم است. اگر شما یا کسی که شما مراقبت میکنید دارای دیابت هستید و زخمی شکل گرفته یا علائم زخمداری دارید، به پزشک معالج خود مراجعه کنید تا درمان مناسب و به موقع صورت گیرد. این اقدام میتواند از تشدید زخم و عفونت جلوگیری کند و به بهبودی سریعتر کمک کند.
انواع زخم های عفونی
زخمهای عفونی از نوع زخمهایی هستند که با میکروبها عفونت دارند یا به عبارت دقیقتر، باکتریها یا میکروارگانیسمهای دیگر وارد زخم شدهاند. انواع زخمهای عفونی عبارتند از:
- زخم عفونی باکتریایی: در این نوع زخم، باکتریها وارد زخم شدهاند و عفونت را ایجاد میکنند. مثالهایی از زخمهای باکتریایی شامل زخمهای عفونی پس از جراحی، زخمهای ترشحی با باکتریهای Staphylococcus و Streptococcus میشوند.
- زخمهای عفونی ویروسی: برخی زخمها توسط ویروسها ایجاد میشوند. مثالهایی از آنها شامل زخمهای عفونی هرپس سیمپلکس، زخمهای پوستی عفونی شده توسط ویروسهای پاپیلوما و ویروس ایپشتاین-بار (EBV) میشوند.
- زخمهای عفونی قارچی: در برخی موارد، قارچها نیز میتوانند زخمهای پوستی و مخاطی ایجاد کنند. برخی از انواع قارچهای معروف که میتوانند زخمهای عفونی ایجاد کنند، شامل قارچهای کاندیدا و زخمهای پاستوریلا میشوند.
- زخمهای عفونی پارازیتی: در برخی مناطق جهان، زخمهای عفونی میتوانند به وسیله پارازیتها نیز ایجاد شوند. این پارازیتها ممکن است به عنوان عاملهای اصلی عفونت در زخمها عمل کنند.
راه های تشخیص نوع زخم توسط فرد بیمار
تشخیص نوع زخم توسط فرد به عنوان یک فرد عادی بدون تجربه پزشکی ممکن است دشوار باشد و تشخیص نهایی باید توسط پزشک انجام شود. اما میتوانید با مراقبت دقیق از زخم و توجه به ویژگیهای آن، تا حد ممکن به تشخیص نوع زخم کمک کنید. در اینجا چند نکته مهم برای تشخیص نوع زخم توسط فرد عادی آمده است:
- رنگ: بررسی رنگ زخم میتواند اطلاعاتی در مورد نوع زخم ارائه دهد. زخمهای عفونی معمولاً قرمز یا پفآلود هستند. زخمهای دیابتی نیز ممکن است قرمز باشند. زخمهای تروماتیک معمولاً بافتهای زخم به رنگ پوست اطراف شان میباشند.
- اندازه: اندازه زخم را اندازه گیری کنید. زخمهای دیابتی و تروماتیک ممکن است اندازه بزرگتری داشته باشند. زخمهای عفونی ممکن است نسبت به زخمهای دیگر کوچکتر باشند.
- علائم عفونت: به دنبال علائم عفونت در وسعت زخم بگردید. اگر زخم متورمودردآور شده باشد، ممکن است علائم عفونت داشته باشد.
- علائم ترشح: نوع ترشح از زخم نیز میتواند اطلاعات مفیدی فراهم کند. آیا زخم ترشحات زرد، سفید، سبز یا سیاه دارد؟
- تاریخچه: بررسی تاریخچه زخم نیز میتواند مفید باشد. آیا زخم به صورت ناگهانی ایجاد شده است یا پیش از این وجود داشته است؟
- عوامل ریسک: در نظر بگیرید که آیا شما در گروه عوامل ریسکی قرار دارید که ممکن است به ایجاد زخم انجام دهد. برای مثال، آیا دیابت دارید؟ آیا اخیراً از تروما یا ضربههایی رنج بردهاید؟
توجه داشته باشید که تشخیص نهایی و درمان زخمها باید توسط پزشک انجام شود. اگر شما یا کسی دیگر دچار زخمی شدهاید، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسبی انجام شود. درمان به موقع زخمها میتواند از تشدید و عوارض جدی جلوگیری کند.
بهترین درمان های خانگی زخم ها
زخمهای نفوذی و عمیق نیاز به مراقبت تخصصی و درمان پزشکی دارند. از مراجعه به پزشک یا مراکز اورژانسی نباید صرف نظر کرد. اما قبل از اینکه به مرکز درمانی برسید، میتوانید به شرایط اولیه کمک کنید. در ادامه تعدادی از اقداماتی که ممکن است در صورت زخمهای نفوذی به درمان کمک کنند، آورده شده است:
توقف خونریزی: در صورتی که زخم منجر به خونریزی شود، از یک فشار ملایم با یک پارچه تمیز یا دستمال استفاده کنید تا خونریزی توقف یابد. هرگز از نوارهای خیس خونی استفاده نکنید، چرا که ممکن است منجر به عفونت شوند.
تمیز کردن: زمانی که خونریزی توقف یافت، بافت اطراف زخم را با آب و مایع آب ولرم تمیز کنید. از صابون معمولی استفاده کنید و با دقت زخم را تمیز کنید. از الکل یا آب اکسیژنه استفاده نکنید.
استفاده از ضدعفونی کننده: اگر دسترسی به ضدعفونیکننده دارید، میتوانید با پنبه و آنتیسپتیک زخم را تمیز کنید.
پوشش زخم: زخم را با یک باند پوشش دهید تا از عوامل خارجی و عفونتها محافظت شود.
ارتقاء ارتفاع: در صورتی که زخم در اندامی مثل پاها و پاشنه باشد، اندام مصدوم را بالا برده تا کاهش تورم و خونریزی داشته باشید.
مسکنها: در صورت نیاز، مسکنها مثل ایبوپروفن یا پاراستامول ممکن است به کاهش درد کمک کنند. اما مراجعه به پزشک برای درمان درد موثرتر است.