همه چیز درباره دیابت

دیابت نوع ۱ و ۲ هر دو می‌توانند به طور ناگهانی و یا تدریجی ظاهر شوند، اما در بیشتر موارد نشانه‌های دیابت شامل موارد زیر است:

  • عطش زیاد و خشکی دهان: در دیابت، سطح گلوکز در خون بالا می‌رود و بدن به دنبال آب بیشتری است. بنابراین، احساس عطش زیاد و خشکی دهان اولین نشانه دیابت است.
  • ادرار بیشتر: دیابت باعث افزایش میزان ادرار تولیدی می‌شود. این به دلیل این است که بدن برای تخلیه گلوکز از بدن، گلوکز را در ادرار انتقال می‌دهد.
  • خستگی و ضعف: بدون دسترسی به گلوکز، بدن مجبور است انرژی را از چربی‌ها و پروتئین‌ها به دست آورد که باعث خستگی و ضعف می‌شود.
  • کاهش وزن: بیماران با دیابت نوع ۱ ممکن است قبل از تشخیص بیماری به طور ناگهانی وزن کم کنند، در حالی که بیماران با دیابت نوع ۲ ممکن است وزن آنها کمی افزایش یابد یا پایدار بماند.
  • بینایی کم: افزایش سطح گلوکز در خون می‌تواند باعث تاری دید و بینایی کم شود.
  • التهابات و عفونت‌های متعدد: با افزایش سطح گلوکز در خون، سیستم ایمنی ضعیف می‌شود و شما به آسانی قرار می‌گیرید در برابر عفونت‌های مختلف قرار بگیرید.

در دیابت نوع ۱، بدلیل نقص در سلول‌های بتای پانکراس، انسولین ترشح نمی‌شود و بدن نمی‌تواند قند را به درستی متابولیزه کند. بنابراین، بدن به سرعت قند را به گلوکز تبدیل می‌کند و به جای اینکه به سلول‌های بدن برسد، در خون متراکم می‌شود.

در دیابت نوع ۲، بدن از تولید انسولین غیرکافی یا ناکارآمد می‌شود. در این حالت، سلول‌های بدن به انسولین پاسخ نمی‌دهند و قند به جای رفتن به داخل سلول‌ها، در خون متراکم می‌شود.

عوامل مختلفی می‌توانند باعث بروز دیابت شوند، شامل ژنتیک، چاقی، نارسایی کلیوی، استفاده از داروهای خاص، عدم فعالیت بدنی، و استرس مزمن و غیره. اما علت دقیق دیابت هنوز کاملاً مشخص نشده است.

دیابت نوع ۱ در حالت پیشرونده می‌تواند منجر به بروز دیابت دیاتیک (diabetic ketoacidosis) شود که یک وضعیت بسیار جدی است و نیاز به درمان فوری دارد. سه علامت اصلی دیابت دیاتیک عبارتند از:

  1. ادرارزدایی بیش از حد: بیمار ممکن است نیاز به ادرارکردن بیشتری داشته باشد و این ادرار حاوی قند و کتون‌های بیشتری است.
  2. خشکی دهان و تشنج: بیمار ممکن است احساس خشکی شدید در دهان و لب‌های خود کند و از تشنج رنج ببرد.
  3. نفس‌های بوی بد: به دلیل افزایش سطح کتون‌ها در بدن، بیمار ممکن است از دهان بوی بدی تنفس کند.

بله، درمان‌های مختلفی برای دیابت وجود دارد که هدف آن‌ها کنترل سطح قند خون است. در صورتی که دیابت شما نوع ۱ باشد، درمان با انسولین الزامی است. در بیماران دیابت نوع ۲، درمان‌های مختلفی وجود دارد که به کنترل سطح قند خون کمک می‌کنند، مانند:

  1. تغییر در رژیم غذایی: مصرف غذاهایی با شکر و کربوهیدرات کمتر، میوه و سبزیجات تازه، آجیل‌ها و ماهی به عنوان یک منبع خوب پروتئین، می‌تواند به کنترل سطح قند خون کمک کند.
  2. ورزش منظم: ورزش و فعالیت بدنی منظم باعث بهبود قند خون و حفظ سلامتی عروق و قلب می‌شود.
  3. داروهای قرص: داروهای قرص شامل متفورمین، سولفونیل‌ها، تیازولیدین‌ها و استینوزیدها به کنترل سطح قند خون کمک می‌کنند.

در صورتی که بیمار با دیابت دچار عوارض دیگری همچون فشار خون بالا، کلسترول بالا یا آسیب‌های کلیوی باشد، درمان‌های متناسب با این عوارض نیز انجام می‌شود. به همین دلیل، بیماران دیابتی نیاز به درمان مشخص و سفارشی دارند که باید توسط پزشکان و متخصصان درمان دیابت تعیین و رهنمایی شوند.

درمان دیابت بستگی به نوع دیابت، شدت بیماری، سن و وضعیت سلامتی شما دارد. بنابراین، بهترین درمان برای دیابت باید توسط پزشک شما بر اساس وضعیت شما تعیین شود. با این حال، در کنترل دیابت، رعایت رژیم غذایی سالم و مناسب، ورزش منظم، مصرف داروهای قرص و انجام تست‌های بررسی و کنترل سطح قند خون مهم است.

همچنین، بستگی به وضعیت شما، پزشک ممکن است به شما انسولین تزریق کند، داروهای دیگری را تجویز کند یا به شما روش‌های دیگری از جمله پمپ انسولین، دستگاه گلوکزمتر، تزریق انسولین به صورت مستقیم به پوست و غیره را پیشنهاد دهد.

اگر شما با دیابت تشخیص داده شده‌اید، باید با پزشک خود مشورت کنید و به نکاتی که او به شما می‌دهد، توجه کنید. همچنین، حتماً هر ساله برای بررسی و کنترل دیابت و بررسی عوارض مربوط به دیابت به پزشک خود مراجعه کنید.

بله، دیابت می‌تواند به صورت ژنتیکی به ارث برده شود. در واقع، بیش از ۵۰ ژن مختلف شناخته شده‌اند که با بروز دیابت مرتبط هستند. اگر یکی از والدین شما دیابت دارد، شانس شما برای داشتن دیابت بیشتر است، اما این به معنای ضروری بروز دیابت در آینده نیست. عوامل محیطی نظیر نوع رژیم غذایی، فعالیت بدنی و سبک زندگی نیز بر روی بروز دیابت تأثیر دارند. بنابراین، اگر تمایل دارید برای جلوگیری از بروز دیابت، بهتر است رژیم غذایی سالم و مناسبی را رعایت کنید، ورزش منظم داشته باشید و به سبک زندگی سالمی توجه کنید. همچنین، اگر خانواده شما دارای سابقه دیابت هستند، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و آزمایش‌های لازم را انجام دهید تا در صورت بروز دیابت، به‌زودی آن را کنترل کنید.

دیابت چیست؟

بدن ما برای تولید انرژی به سوخت نیاز دارد، که از مواد غذایی به دست می آید. این مواد در بدن نهایتاً به یک قند ساده به‌ نام گلوکز تبدیل می‌شوند. گلوکز وارد جریان خون و سپس سلول ها شده و برای تولید انرژی و رشد بدن مورد استفاده قرار می گیرد. درصورتی که قند به علت وارد نشدن به سلول ها درخون باقی بماند، قند خون افزایش می یابد. این واقعه چیزی است که در بیماری دیابت رخ می دهد.


علت بروز این بیماری، کمبود انسولین یا عمل نکردن آن است. انسولین هورمونی است که از غده لوزالمعده (پانکراس) ترشح می‌شود. این ماده کلیدی، موجب ورود قند به سلول ها می‌شود تا قند، جهت تأمین انرژی مورد استفاده قرار گیرد یا برای مصارف بعدی ذخیره گردد. بدون وجود انسولین، قند نمی‌تواند از جریان خون خارج و وارد سلول ها شود.

دیابت نوع۱ چیست ؟

دیابت نوع ۱ یک بیماری مزمن است که در آن سلول‌های بتا در جزرات لانگرهانز در پانکراس نمی‌توانند انسولین کافی تولید کنند. انسولین یک هورمون است که توسط پانکراس ترشح می‌شود و نقش اصلی آن کنترل سطح قند خون در بدن است.

بدون انسولین کافی، گلوکز (قند) از غذا در بدن به درستی استفاده نمی‌شود و به جای آن در خون تجمع می‌یابد، که می‌تواند به مشکلات جدی سلامتی منجر شود. بیماران با دیابت نوع ۱ باید انسولین را به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف کنند تا سطح قند خون در بدن خود را کنترل کنند.

دیابت نوع ۱ معمولاً در سنین جوانی تشخیص داده می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد. بیماران با دیابت نوع ۱ نیاز به مراقبت دائمی از خود و مانیتورینگ مداوم سطح قند خون خود دارند تا از مشکلات جدی سلامتی جلوگیری کنند.

بیشتر بخوانید 

دیابت نوع ۲ چیست ؟

دیابت نوع ۲ نیز یک بیماری مزمن است که در آن بدن نمی‌تواند انسولین تولید شده را به درستی استفاده کند، اما با این تفاوت که در دیابت نوع ۲ پانکراس هنوز انسولین تولید می‌کند، اما سلول‌های بدن نمی‌توانند به درستی به آن پاسخ دهند.

در دیابت نوع ۲، در ابتدا بدن به درستی به انسولین پاسخ می‌دهد، اما به تدریج به دلیل چاقی، نارسایی رفعت غذایی، نداشتن فعالیت بدنی و سایر عوامل محیطی، به مرور زمان، حساسیت بدن به انسولین کاهش می‌یابد و در نتیجه سطح قند خون بالاتر می‌رود.

دیابت نوع ۲ معمولاً در افراد بالای ۴۰ سال، افراد چاق و کسانی که در خانواده‌شان دیابت دارند، شایع است. درمان دیابت نوع ۲ شامل تغییرات در سبک زندگی، افزایش فعالیت بدنی، تغییرات در رژیم غذایی و در برخی موارد مصرف داروهای قرص یا تزریق انسولین می‌باشد.

تاثیرات آب وهوا بر میزان مصرف انسولین

آیا با تغییر آب وهوا میزان انسولین مورد نیاز تغییر می کند؟
در آب و هوای خیلی گرم انسولین سریع تر از محل تزریق جذب می‌شود، از این‌رومی تواند باعث افت قندخون ‌گردد؛ بنابراین قندخون خود را به‌طور مرتب و با فواصل کمتر اندازه گیری نمایید. هیچ‌گاه مدت طولانی در معرض تابش آفتاب نمانید.
در مناطق خیلی سرد، انسولین کندتر جذب می‌شود، از سوی دیگر مصرف انرژی در هنگام لرزیدن در هوای سرد باعث افت قندخون می‌شود.

اندازه گیری HBA1C :

قند خون هر فرد در طول شبانه روز، همچنین در روزهای مختلف، نوسان دارد و ثابت نیست. اندازه گیری میزان پروتئینی به نام HbA1c (هموگلوبینِ اِیْ وانْ سی) در خون هر فرد، وضعیت قند خون وی را طی ۳ ماه اخیر نشان می دهد. به این آزمایش، “معدل قند خون” نیز گفته می شود. به تازه گی از این آزمایش برای تشخیص دیابت نیز استفاده می شود. مورد استفاده اصلی این آزمایش در کسانیکه تشخیص دیابت در آنها اثبات شده، برای تعیین وضعیت کنترل قند خون در ماه های اخیر می باشد. میزان مطلوب این آزمایش، با توجه به کیت مورد استفاده در آزمایشگاههای مختلف، متفاوت است؛ ولی معمولاً مقادیر کمتر از ۷ الی ۵/۷ درصد، مطلوب در نظر گرفته می شود.

Diabetic is doing a glucose level finger blood test

درمان زخم پای دیابتی

برای افراد دیابتی چه غذاهایی مناسب است

انواع سالاد و سبزی دوستان افراد دیابتی هستند، این غذاها انواع ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز را به بدن می‌رسانند بدون این که تأثیری روی میزان قندخون داشته باشند.
مصرف مقدارکمی از غذاهای پروتئینی کم‌چرب مانند گوشت کم‌چربی، مرغ، ماهی،تخم‌مرغ و پنیر کم‌چربی هم در برنامه غذایی روزانه مبتلایان به دیابت توصیه می‌شود.
اما دشمنان شما، غذاهای شیرین هستند. در صورت مصرف زیاد این مواد، در بیمارانی که انسولین تزریق می کنند، قندخون خیلی سریع بالا می‌رود ولی بعد از یک یا دو ساعت که انسولین به حداکثر اثر خود می‌رسد، قندخون ناگهان به‌شدت افت می‌کند. از مصرف غذاهای پرچربی نیز خودداری کنید.

ایده برای ناهار افراد دیابتی

 افراد دیابتی باید از مصرف هر نوع غذایی که شامل قند و شیرین کننده‌های اضافی باشد، خودداری کنندبه جای آنها، بهتر است که میوه های تازه، سبزیجات، گوشت های نیمه چرب، ماهی، کره گیاهی و دانه های کامل به عنوان گزینه های سالم ناهار استفاده شوند.

مطالعه بیشتر در  ۲۰ ایده برای ناهار افراد دیابتی 

افراد دیابتی چگونه از پای بی حس مراقبت کنند

آنچه که افراد دیابتی برای مراقبت از پای بی حس باید انجام داد
۱- هر روز صبح پا را از نظر وجود تاول، بریدگی و خراش بررسی کنید. لای انگشتان پا قسمت های مهمی هستند که نباید فراموش شوند. برای معاینه قسمت هایی که دیده نمی‌شوند، بهتر است از آینه دستی استفاده کنید تا تمام قسمت های پا مشاهده شوند. درصورتی که مشکل بینایی دارید، از نزدیکان خود بخواهید تا در مشاهده و بررسی کامل پا به شما کمک کنند.
۲- هر روز پاها را با آب ولرم شسته و به‌دقت خشک کنید. به لای انگشتان پا توجه بیشتری کرده و آنها را کاملاً خشک نمایید.
۳- قبل از شستشوی پا درجه حرارت آب را با دماسنج یا دست خود امتحان کنید.
۴- درون کفش ها را از نظر وجود اجسام خارجی، پارگی کف و نقاط زبر و خشن و ناصاف بررسی کنید.
۵- برای برطرف شدن خشکی پوست پاهایتان می‌توانید از کرم‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید. به این منظور ابتدا پاها را بشویید و به دقت خشک کنید. سپس یک لایه از کرم را روی پوست پای خود بمالید.
۶- اگر از سردی پاهایتان در شب رنج می‌برید جوراب بپوشید.
۷- جوراب هایی بپوشید که از جنس نخ و از نظر اندازه مناسب باشند. هر روز جوراب هایتان را عوض کنید
۸- ناخن های انگشتان پا را به‌صورت خط راست کوتاه کرده وهرگز به شکل هلالی و از ته نگیرید
دست کم یک بار در سال با پزشک از او بخواهید تا حتماً پاهایتان را معاینه کند در صورت بروز هرگونه درد یا تاول، وجود میخچه یا پینه در پاهایتان پزشک معالج را در جریان بگذارید.