زخم پای شارکو چیست ؟

 استئوآرتروپاتی نوروپاتیک یا پای شارکو، عارضه ای است که بر بافت نرم، استخوان ها، مفاصل پا و مچ پا تأثیر می گذارد.

زخم پای شارکو چیست ؟

پای شارکو می تواند بر اثر بی حسی کامل یا نورپاتی در یک یا هر دو پا یا مچ پا اتفاق بیفتد. این وضعیت باعث می شود استخوان های پا ضعیف شده و در معرض آسیب هایی مانند شکستگی و دررفتگی قرار گیرند.
از آنجایی که پا دچار بی حسی است، ممکن است درد ناشی از شکستگی، ضربه یا آسیب های دیگر، مورد توجه قرار نگیرد و حس نشود. منجر به آسیب های بیشتر ناشی از راه رفتن و ایستادن می شود.
با ضعیف شدن استخوان ها، مفاصل پا شروع می‌کنند به دررفتن یا ترک برداشتن که بر اثر این اتفاق شکل پا را تغییر می کند. شکل پا قوس به سمت پایین و بیرون امتداد یافته و ظاهری شبیه به سنگ پیدا می کند که به آن پای شارکو گفته می شود.
پای شارکو همچنین می تواند منجر به بروز زخم هایی شود که درمان آنها بسیار دشوار است.

به علاوه اینکه در صورت عدم درمان، پای شارکو می تواند منجر به تغییر شکل شدید، ناتوانی یا قطع عضو شود.

 

درجه های زخم پای شارکو

درجه اول: از هم گسیختگی و نابودی

این مرحله حاد و اولیه با علائمی مانند قرمزی و تورم بسیار زیاد پا و مچ پا مشخص می شود. این ناحیه در مقایسه با پای دیگر حرارت بیشتری دارد و متورم تر است.
از داخل تورم بافت نرم و شکستگی های کوچک استخوان اتفاق می افتد. نتیجه ی این نرم شدن و شکستگی استخوان‌ها تخریب مفاصل و استخوان اطراف است. این باعث می شود که مفاصل ثبات خود را از دست بدهند و در دچار دررفتگی می شوند. حتی ممکن است استخوان ها ژله ای شوند و کاملاً نرم شوند.
در این مرحله ، قسمت پایینی پا ممکن است ظاهری صاف یا کمی بر آمدگی داشته باشد. برآمدگی های استخوانی (برجستگی های کف پا) ممکن است در قسمت پایینی پا ظاهر شود. در صورت عدم درمان، این مرحله می تواند تا یک سال ادامه پیدا کند.

درجه دوم: ادغام (همبستگی)

در این مرحله ، بدن سعی می کند آسیب های وارد شده در مرحله اول را بهبود دهد. در نتیجه تخریب مفاصل و استخوان ها کند می شود و تورم، قرمزی و حرارت کمتری ایجاد می شود.

مرحله سوم: بازسازی

در طی این درجه از پای شارکو و آخرین مرحله ، مفاصل و استخوان های پا بهبود می یابند. متأسفانه ، مفاصل و استخوان‌های آسیب دیده به تنهایی قادر به بازگشت به حالت اولیه یا شکل قبلی خود نیستند. با این که آسیب دیگری به پا وارد نمی شود ولی اغلب پا، در همان وضعیت تغییر شکل یافته باقی می مانند.
پای شارکو ممکن است بیشتر مستعد ایجاد زخم و زخم باشد. در این صورت پا منجر به تغییر شکل بیشتر یا در برخی موارد نیاز به قطع عضو شود.

دلایل ابتلا به پای شارکو

پای شارکو در افرادی رخ می دهد که بی حسی در پا و ساق پا دارند. این از دست دادن احساس در نتیجه نوعی آسیب عصبی به نام نوروپاتی محیطی است.
پای شارکو بیشتر به عنوان یک عارضه نادر دیابتی شناخته می شود، اما نوروپاتی محیطی بر اثر بیماری‌های زیادی رخ می دهد. این بیماری‌ها شامل موارد زیر است:
  • دیابت
  • مصرف الکل
  • سوء مصرف مواد مخدر
  • سفلیس
  • سیرنگومیلیا
  • فلج اطفال
  • عفونت، ضربه یا آسیب در اعصاب محیطی
  • اچ‌آی‌وی
  • بیماری پارکینسون
  • شرایط التهابی، مانند سارکوئیدوز یا پسوریازیس

تشخیص پای شارکو

در مرحله اول ، پای شارکو ممکن است تشخیص داده نشود ، زیرا ممکن است اشعه ایکس هنوز آسیب های پای شارکو در مراحل اولیه را منعکس نکند. به همین دلیل، مهم است که در صورت داشتن بیماری که ممکن است منجر به پای شارکو شود، پزشک خود را مطلع کنید.
در مراحل بعدی، زمانی که پای شارکو پیشرفت کرده است، سیستم های تصویربرداری پزشکی مانند اشعه ایکس و MRI می تواند در تشخیص این عارضه مفید باشند.
علاوه بر تجزیه و تحلیل علائم، پزشک از طریق معاینه فیزیکی، بررسی سابقه پزشکی و آزمایشات، علائم نوروپاتی را بررسی می کند. این بررسی ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
  • آزمایش مونوفیلامنت Semmes-Weinstein 5.07/10 gram، که حساسیت به فشار و لمس عصب های بزرگ (nerve fibers) را تجزیه و تحلیل می کند.
  • آزمایش سنجاق، که توانایی احساس درد را ارزیابی می کند.
  • آزمایش نورومتر، که اختلال عملکرد اعصاب محیطی مانند نوروپاتی دیابتی را مشخص می کند
پزشک همچنین رفلکس های تاندون ها را آزمایش می کند و قدرت عضلات ساق پا را تجزیه و تحلیل می کند.

درمان پای شارکو

درمان پای شارکو در مراحل اولیه با هدف کاهش تورم و گرمای قسمت مبتلا و همچنین تثبیت یا ثابت نگه داشتن پا است. از بین بردن و حذف هرگونه وزن یا فشار بر روی پا بسیار مهم است زیرا باید اجازه ندهیم که پا دچار آسیب های جدید و اضافی شود. به این عمل اصطلاحاً off-loading گفته می شود.
چندین روش درمانی با جراحی کم و روش درمانی غیر جراحی، برای پای شارکو وجود دارد که ممکن است به جلوگیری از پیشرفت آن کمک کند. این روش‌های درمانی شامل:
  • بستن آتل محافظ یا چکمه مخصوص پیاده روی
  • به حداقل رساندن یا از بین بردن تمام وزن، روی پای آسیب دیده با استفاده از ویلچر یا عصا
  • استفاده از بریس ارتز(orthotic brace) برای اصلاح هم ترازی پا
  • گچ گرفتن پا
این روش ها ممکن است برای چندین ماه یا بیشتر روی پا بماند. در این مدت ، فرد باید به طور منظم به پزشک مراجعه کند، تا پیشرفت درمان را زیر نظر بگیرد. اگر فقط یک پا آسیب دیده باشد ، پای دیگر از نظر علائم در این مدت باید تحت نظر باشد.
پس از بهبودی پا، ممکن است نیاز باشد کفش های درمانی یا کفش های دیابتی استفاده کنید تا شانس ابتلای دوباره به پای شارکو را در آینده کاهش دهید.
بیشتر بخوانید : درمان زخم پای دیابتی

جراحی پای شارکو

اگر پای شما به طور قابل توجهی ناپایدار شده باشد یا اگر به هیچ وجه نمی توان آن را مهار کرد، احتمالاً پزشک جراحی را توصیه خواهد کرد. تکنیک های جراحی برای پای شارکو عبارتند از:
استئوتومی ترمیمی: این عمل به عنوان عمل جراحی ترمیمی استخوان پا یا مچ پا انجام می‌شود. هدف این عمل کوتاه یا بلند کردن استخوان برای هم ترازی و توانایی حمایت از مفاصل می باشد. جراح، با برش استخوان را کوتاه می کند یا با افزودن یک تکه استخوان به آن، استخوان را طولانی می کند.
فیوژن مچ پا: در این روش از پیچ ، میله یا صفحه برای قفل کردن مفصل مچ پا استفاده می شود و از حرکت جلوگیری می کند.
اگزوستکتومی: این عمل با هدف حذف برجستگی های کف پا است. این برجستگی ها اگر حذف نشود در مدت طولانی ممکن است باعث ایجاد زخم می شود.
قطع عضو و نصب پروتز: در این جراحی پا یا قسمتی از پا برداشته می شود و سپس یک قطعه ی مصنوعی نصب می شود.

چه موقع جراحی برای علائم پای شارکو ضروری است ؟

 

جراحی معمولاً زمانی انجام می شود که به دلیل برجستگی های استخوانی زخم رخ می دهد. در این صورت بافت مرده برداشته می شود و استخوان زیرین که ایجاد کننده زخم است، برداشته می شود تا دوباره عود نکند. جراحی برای تثبیت مفصل ، مانند فیوژن مچ پا انجام می شود.
در نهایت، برخی از افراد به روشهای درمان معمولی شارکو پاسخ نمی دهند و در نهایت دچار تغییر شکل شدید و عفونت می شوند. این اتفاق می تواند نیاز به قطع بخشی از پا یا کل پا و مچ پا داشته باشد تا بیمار بتواند با استفاده از پروتز کیفیت زندگی خود را بهبود بخشد از بستری شدن و جراحی های اضافی جلوگیری کند.
پای شارکو