مراقبت از زخم پای دیابتی گام به گام

مراقبت از زخم پای دیابتی بسیار مهم است زیرا دیابت می‌تواند باعث تضعیف عروق و اعصاب پا شود و این مسئله می‌تواند منجر به زخم‌های دائمی و حتی عفونت‌های جدی شود. در ادامه، گام‌های مراقبت از زخم پای دیابتی را توضیح می‌دهیم:

1- شناسایی زخم: باید به صورت دوره‌ای پای بیمار برای شناسایی هرگونه زخم بررسی شود. هرگونه تغییر در نوار پوستی، رنگ پوست، سایز و شکل انگشتان، نشتی و دیگر نشانه‌هایی که ممکن است به علائم آسیب دیدگی اشاره کنند باید به زودی شناسایی شود.

2- پاک کردن زخم: زخم باید با محلول فیزیولوژیک پاک شود و با استفاده از گاز ضدعفونی کننده یا دستمال نرم خشک شود.

3- استفاده از ضدعفونی کننده: بعد از پاک کردن زخم، باید از ضدعفونی کننده استفاده کرد. انواع مختلفی از ضدعفونی کننده‌ها در دسترس هستند که می‌توان برای پوشش زخم استفاده کرد.

4- پوشاندن زخم: بعد از پاک کردن زخم و استفاده از ضدعفونی کننده، باید زخم را پوشش داد. برای پوشاندن زخم، از گاز یا باند یا پوشش‌های خاصی استفاده می‌شود.

5- تعویض پوشش زخم: پوشش زخم باید به صورت دوره‌ای تعویض شود تا زخم پاک بماند و عفونت جلوگیری شود.

6- مراقبت از پوست پیرامون زخم: برای جلوگیری از گسترش زخم و عفونت، باید پوست پیرامون زخم دقیق برسی شود .

شستشوی زخم پای دیابتی از جمله مراقبت‌های مهم برای پیشگیری از عفونت و ترمیم سریع تر زخم می‌باشد. در ادامه، مراحل شستشوی زخم پای دیابتی را برای شما توضیح می‌دهیم:

1- دستورالعمل شستشو را از پزشک یا پرستار دریافت کنید و به دقت آن را دنبال کنید.

2- قبل از شروع به شستشو، دستان خود را با آب و صابون بشویید و یک دستمال پاک برای خشک کردن دستان خود در نزدیکی داشته باشید.

3- برای شستشوی زخم، از محلول فیزیولوژیک یا محلول شور با استفاده از یک شلنگ و سرمایه شناور یا پمپ ویژه استفاده کنید.

4- پس از شستشو، با استفاده از یک گاز نرم و تمیز زخم را خشک کنید. به هیچ وجه از پارچه یا دستمال برای خشک کردن زخم استفاده نکنید.

5- پس از شستشو، باید پوشش جدیدی برای زخم استفاده کنید. در صورت لزوم، پزشک شما می‌تواند شما را در مورد نوع پوشش مناسب برای زخم پای دیابتیتان راهنمایی کند.

6- در صورتی که زخم پای دیابتی شما عفونت دارد، باید از دستورات پزشک در مورد شستشوی زخم در حالت عفونتی پیروی کنید. این شامل استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده و دستورات دیگری می‌شود.

توصیه می‌شود همیشه از پزشک خود برای دریافت دستورات دقیق در مورد مراقبت و شستشوی زخم پای دیابتی استفاده کنید. همچنین باید به صورت دوره‌ای پای بیمار برای شناسایی هرگونه آسیب مورد برسی قرار گیرد

تعویض پانسمان

تعویض پانسمان زخم پای دیابتی می‌تواند یکی از مراقبت‌های مهم و ضروری باشد که در طول مدت زمان درمان به صورت منظم انجام می‌شود. پانسمان به عنوان یک پوشش تحتانی برای زخم، برای محافظت از زخم در برابر آلودگی و کنترل رطوبت زخم مفید است. در ادامه، مراحل تعویض پانسمان را برای شما توضیح می‌دهیم:

1- برای شروع تعویض پانسمان، دستان خود را با آب و صابون بشویید و یک دستمال پاک برای خشک کردن دستان خود در نزدیکی داشته باشید.

2- پانسمان قبلی را با دقت بردارید و محل زخم را با آب و محلول شور یا محلول فیزیولوژیک پاک کنید. در صورت وجود پوست مرده در محل زخم، آن را با دقت بردارید.

3- با استفاده از یک گاز نرم و تمیز، محل زخم را خشک کنید. در صورت وجود رطوبت در محل زخم، می‌توانید از یک گاز تمیز و خشک استفاده کنید.

4- پانسمان جدید را آماده کنید. پوشش جدید باید مناسب اندازه و شکل زخم باشد و باید برای جلوگیری از لغزش و تغییر مکان به خوبی نگه داشته شود.

5- پانسمان جدید را روی زخم قرار دهید و با استفاده از نوار پانسمان و انعطاف‌پذیر بسته بندی کنید. باید مطمئن شوید که پانسمان بر روی زخم محکم ولی در عین حال نه خیلی تنگ و نه خیلی گشاد بسته شده است.

6- پس از بسته بندی پانسمان، مطمئن شوید که خوب و صحیح بسته شده است و به مدت چند روز بعد دوباره آن را برسی کنید .

هر 20 ثانیه یک نفر در دنیا به دلیل عارضه پای دیابتی دچار قطع عضو می‌شود.

بیماران گرامی به منظور پیشگیری از بروز یا تسریع در بهبود زخم پا به نکات زیر توجه فرمایید.
1- همیشه قند خونتان را به خوبی کنترل کنید.
2- تغذیه سالم داشته باشید در صورت داشتن اضافه وزن به متخصص تغذیه مراجعه کنید.
3- سیگار را ترک کنید، چرا که مصرف سیگار باعث تنگی عروق و کندی روند بهبود زخم می‌شود.
4- داروهایتان را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
5- روزانه در ساعت معین و به طور مستمر ورزش کنید. ورزش باعث به جریان افتادن خون در پاهای تسریع روند بهبود زخم می‌شود. (نوع ورزش با صلاحدید پزشک انتخاب شود).
6- هرگز پا برهنه راه نروید حتی در خانه پایتان را روزانه بررسی کنید و برای دیدن کف پا از آینه استفاده کنید.
7- جوراب‌های خود را روزانه تعویض کنید. در هر بار تعویض جوراب نرم و تمیز بپوشید از پوشیدن بیش از یک جفت جوراب اجتناب کنید، این کار می‌تواند باعث ایجاد تاول در پای شما شود.
8- قبل از پوشیدن کفش داخل آن را از نظر جسم خارجی بررسی کنید و هر 4 تا 6 ساعت، برای استراحت پاها، کفش‌هایتان را در بیاورید.
9- هرگز برای گرم کردن پاها از آب داغ، کیف آب گرم و یا وسایل گرمازا مانند بخاری استفاده نکنید. از منابع حرارتی مثل بخاری فاصله بگیرید (این حس سرما ناشی از عوارض دیابت است نه ناشی از سرمای هوا)
10- هر روز پاهای خود را با آب ولرم شسته و سپس پاها و به خصوص، لای انگشتانتان را با یک حوله و یا پارچه تمی‌ز و آرامی‌خشک کنید.
11- هنگام نشستن به مدت طولانی روی صندلی یا در حال دراز کش از قرار دادن ساق پاها روی همدیگر اجتناب کنید، زیرا این عمل موجب ایجاد فشار روی عروق خونی و اعصاب پاها شده و منجر به اختلال جریان خون در اندام‌ها می‌شود. موقع نشستن پاها را بالا نگه دارید. گذاشتن زیرپایی در زیر پاهایتان می‌تواند کمک کننده باشد.
12- برای بررسی فشار‌های وارده بر کف پاهایتان به پزشک مراجعه کنید.
13- جهت خریدن کفش نو هنگام عصر اقدام کنید. هنگام خرید کفش مدلی را انتخاب کنید که علاوه بر اندازه متناسب (نه تنگ نه گشاد) از جنس چرم باشد. از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند و پنجه باریک خودداری کندی.
14- پاهایتان را هر روز معاینه و مشاهده کنید. در صورت داشتن هر گونه وضعیت غیر طبیعی مانند موارد زیر به پزشک مراجعه کنید.
* کاهش حس پاها، رفتن جسم خارجی در پا مانند سوزن، شیشه، می‌خ، سوختگی، تاول، ضربه، ترک پاشنه و ضایعات بین انگشتان، وجود ترشح و بوی بد.
* زخم، کبودی، لکه‌های قرمز رنگ و تیره رنگ، تغییر درجه حرارت گرمی ‌یا سردی، پینه، قرمزی، و خونریزی زیر پا.
15- میخچه و پینه‌ها را دستگاری نکنید و از بکار بردن تیغ‌های خودتراش، چسب می‌خچه و محلول‌های ضد میخچه و پینه بر‌ها و هرگونه داروهای خانگی خودداری کنید. در مورد پنبه‌ها و میخچه‌هایتان با پزشک یا متخصص مراقبت از پا مشورت کنید.
16- برای پیشگیری از فرو رفتن ناخن در گوشت، ناخن‌ها را در امتداد یک خط صاف کوتاه کنید و از کوتاه کردن ناخن‌ها در دو گوشه ناخن پرهیز کنید. در صورت اختلال بینایی از دیگران کمک بگیرید.
17- اگر ناخن‌هایتان خیلی صخیم هستند یا رنگشان زرد یا سیاه شده درباره نوع درمان با پزشک پرستار مشورت کنید.
18- در صورت وجود هر گونه تغییر شکل پا یا بد فرمی‌در انگشتان پا از کفش‌های مخصوص که توسط متخصص برای شما تجویز می‌شود استفاده کنید.
19- به خاطر داشته باشید که بیشترین قطع عضو‌ها با یک ضخم ساده شروع می‌شود.